Big data brengt darmkanker sneller aan het licht

Onderzoekers aan de Vrije Universiteit (VU) Amsterdam hebben door middel van big data een nieuwe voorspeller voor darmkanker gevonden: het metaboolsyndroom. Hierdoor kan darmkanker in de toekomst sneller gedetecteerd worden.

VU-informatici Mark Hoogendoorn, Reinier Kop en Annette ten Teije namen 263.000 anonieme, elektronische patiëntendossiers onder de loep. Zij werkten daarbij samen met onder andere maag-, darm- en leverarts Leon Moons (UMC Utrecht) en hoogleraar huisartsgeneeskunde Mattijs Numans (LUMC, VUmc). Bij 1.292 van deze dossiers was darmkanker geconstateerd. Door deze twee groepen (wel/geen darmkanker) naast elkaar te leggen, konden de onderzoekers voorspellende factoren voor darmkanker ontdekken.

Metaboolsyndroom
De onderzoekers herbevestigden niet alleen bekende voorspellers voor darmkanker (leeftijd, ijzertekort, obstipatie), maar vonden ook een aantal nieuwe voorspellers. De belangrijkste daarvan is het metaboolsyndroom. Deze stofwisselingsaandoening werd al eerder gelinkt aan darmkanker, maar nu is deze directe link tussen de twee ook daadwerkelijk bewezen.

Darmkanker

Darmkanker is de tweede meest voorkomende vorm van kanker in Nederland. Juist bij darmkanker is het essentieel dat de diagnose zo vroeg mogelijk gesteld wordt. Big data kan daarbij een sleutelrol spelen. Dit geldt overigens niet alleen voor darmkanker, stelt informaticus Mark Hoogendoorn: “We hebben vooraf niet geprogrammeerd naar welke voorspellers de computer moest zoeken, zoals gebruikelijk bij medisch onderzoek op basis van data-analyse. Daardoor is dit model heel generiek toepasbaar op allerlei soorten data en kan dus ook toegepast worden om (nieuwe) voorspellers te vinden voor andere ziekten.”

Data-analyse
Data-analyse wordt steeds belangrijker in medisch onderzoek, stelt Hoogendoorn: “Het is een steeds belangrijkere vorm van onderzoek. Data-analyse op zo’n grote schaal als wij dat nu hebben gedaan, is uniek in Nederland.” Het onderzoek leidde tot een publicatie in het wetenschappelijke tijdschrift Computers in Biology and Medicine.

Big data in de zorg
Big data speelt een steeds grotere rol binnen de zorgsector. Men slaagt er ook steeds beter in om data op een nuttige manier toe te passen. Zo is personalised medication bezig aan een opmars. Daarnaast wordt big data momenteel ingezet om sterfte door bloedvergiftiging terug te dringen.